در پاسخ به سوال اتهام انتسابی چیست؟ باید بگوییم اتهام در لغت به معنای نسبت دادن جرمی به دیگری است در واقع اتهام انتسابی همان طور که از نامش بر می آید، اتهامی است که به یک شخص نسبت می‌دهند. تمام افراد قبل از اثبات اتهام، تنها یک متهم هستند و نه مجرم!
در صورتی که جرمی صورت بگیرد و مراجع قضایی به آن ورود کنند یکی از مهمترین مراحل، تحقیق مقدماتی است. در این راستا تمامی تلاش و تمرکز دادگاه و افراد ذیصلاح بر روی جمع آوری و حفظ آثار، شواهد، مدارک و ادله برای دستیابی به حقیقت و از طرفی تعيين اتهام خواهد بود. پس از این مرحله تمامی تلاش دادگاه در این راستا است که اتهام طبق شواهد به شخص درستی نسبت داده شود؛ از طرفی دادگاه در این مدت مانع اختفا و فرار متهم خواهد شد.
در هر صورت بعد از تعیین اتهام، متهم حق دفاع و رفع اتهام از خود را خواهد داشت. توصیه ما در این باره کمک گرفتن از یک وکیل کیفری مشهد است تا هر چه بهتر و سریع تر فرایند رفع اتهام از شما طی شود.
دفاع از اتهام انتسابی یعنی چه؟
دفاع از اتهام انتسابی به این معنی است که هرگاه شخصی متهم به انجام جرمی شود حق دارد در چارچوب قانون و بر اساس قوانینی که برای اتهام انتسابی وجود دارد در دادگاه حضور یافته و مدارک و دلایلی را به برای رفع اتهام خود دارد را به دادگاه ارائه دهد. در ادامه و درصورتیکه مراجع ذیصلاح تشخیص دهند، فرد متهم باید به دادگاه ضمانت نامه ارائه دهد یا با ضامن در دادگاه حضور یابد.
انواع اتهام انتسابی چیست؟
همانطور که گفتیم اتهامات به طور کلی به معنای نسبت دادن جرمی به دیگری است؛ اما هیچ چیز ثابت شده نیست و اتهام تنها در حد یک ادعا مطرح می‌شود.
اکنون که متوجه شدیم اتهام انتسابی چیست میتوانیم به بررسی انواع آن بپردازیم. اتهامات انتسابی به طور کلی دو نوع هستند؛ اتهامات قولی و اتهامات فعلی که در ادامه هر کدام را به طور مجزا بررسی خواهیم کرد.
اتهام انتسابی قولی
اتهام انتسابی قولی بیشتر در مجامع عمومی به شخص نسبت داده می‌شود؛ این بدین معناست که اتهامات قولی بیشتر به شکل گفتاری، در فضاهایی همچون رسانه های اجتماعی و یا حتی در اسناد چاپ شده به فرد منتسب شده است. این نوع از اتهامات قاعدتا توسط دادگاه نیست و از جانب افراد یا فرد دیگری صورت می‌گیرد.
اتهام انتسابی فعلی
اتهام انتسابی فعلی، نسبت دادن جرم یا گناهی به شخص دیگر با این تفاوت که در این نوع اتهام شاکی با دستکاری، جاسازی و به نوعی تغییر شواهد و مدارک با نیت اتهام به دیگری وارد عرصه می‌شود.
حقوق متهم در اتهام انتسابی
همانطور که گفتیم تا زمانی که جرم اثبات نشده باشد مجرمی هم در کار نیست و بدیهی است که متهم، مجرم تلقی نمی‌شود؛ مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. با تمام این تفاسیر متهم مانند هر انسان عادی دیگر یک‌سری حقوق اولیه و انسانی در دادگاه خواهد داشت تا بتواند به بهترین نحو ممکن از خود دفاع کند.
۱- حق سکوت در اتهام انتسابی چیست؟
از نظر قانون متهم حق دارد که سکوت اختیار کند؛ اما توجه داشته باشید که مراتب امتناع از پاسخ و امضای اظهارات وی در صورتجلسه قید می‌شود.
به طور کلی توصیه می‌کنیم که حتما در حضور وکیل تان صحبت کنید و اگر استطاعت مالی برای گرفتن وکیل ندارید، می‌توانید از مقامات قضایی تقاضا کنید که یک وکیل تسخیری برای شما تعیین نمایند.
۲- حق وکیل
متهمین در تمام مراحل رسیدگی به پرونده از ابتدا تا انتها می‌توانند از یک وکیل خبره و رسمی دادگستری برای دفاع اصولی تر و بهتر کمک بگیرند.
این حق و الباقی حقوق متهم باید قبل از شروع تحقیقات بازپرس، به وی تفهیم شود تا متهم با علم به حق و حقوقش در راه صحیح از آن‌ها استفاده کند. لازم به ذکر است که تمامی اظهارات وکیل در صورت مجلس نوشته خواهد شد.
در صورتی که حق داشتن وکیل از متهم سلب شود و یا به طور کامل این حق به وی تفهیم نشود؛ مطابق با قانون این امر به مجازات انتظامی برای مقام قضایی منتهی خواهد شد.
۳- بازداشت غیر قانونی و بی علت
تنها در صورتی قرار بازداشت موقت جایز است که دلایل و شواهد کافی برای مطابقت اتهام به متهم وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت مقام قضایی هیچ حقی ندارد که کسی را بدون علت و به صورت غیر قانونی بازداشت کند.
مطابق اصلی سی و دوم، هیچ کسی را نمی‌توان بازداشت کرد مگر به حکم و ترتیبی که قانون تعیین می‌کند.
در صورت بازداشت در سریع ترین زمان ممکن باید اتهام به طور کامل و به صورت کتبی به متهم تفهیم شود و پرونده در سریع ترین زمان ممکن برای بررسی مقدماتی به مراجع ذیصلاح ارسال گردد.
۴- اقرار اجباری
اقراری که به دلیل فشار روانی و یا جسمی و یا با اکراه و اجبار صورت پذیرد، قانونا فاقد ارزش و اعتبار است و دادگاه موظف به تحقیقات بیشتر برای اثبات جرم خواهد بود.
لازم به ذکر است که مقامات قضایی یا وکیل مدافع شاکی حق القای جرم به همراه اغفال، اکراه و اجبار به متهم را ندارند و متهم در صورت مشاهده و احساس چنین شرایطی می‌تواند اعتراض کند.
۵- تفهیم اتهام
همانطور که در بخش قبل گفتیم تفهیم اتهام یکی از اساسی ترین بخش های پس از احضار متهم به دادسرا و یا پس از بازداشت است. تفهیم اتهام به زبان ساده یعنی به طور کامل و واضح به متهم توضیح داده شود که به چه علت احضار شده است و اتهام وی به طور کامل برایش شرح داده شود.
ضرورت تفهیم اتهام
تفهیم اتهام از اولین اقداماتی است که در تمام پروسه پرونده باید انجام شود؛ اگر این مرحله به درستی انجام نشود، تمام مراحل دیگر به لحاظ قانونی اعتباری نخواهد داشت و مجددا تمام مراحل تحقیقات و پیدا کردن مدارک بر له و علیه متهم باید بررسی شوند.
علاوه بر این متهم تا به طور کامل تفهیم نشوند، نمی‌تواند دفاع مناسبی از خود داشته باشد؛ بنابراین دستیابی به حقیقت بسیار سخت و ناممکن خواهد شد.
در جریان عدم دفاع مناسب متهم می‌تواند فرصت های بسیاری نظیر برائت از اتهام را از دست بدهد به موجب این برائت شاکی و انتساب دهنده اتهام موظف است که دلایل و شواهد خود مبنی بر اتهام متهم را ارائه دهد و در صورت عدم کفایت شواهد و ادله، اتهامی منتسب به متهم نخواهد شد.
در این صورت حتی متهم می تواند علیه شاکی شکایتی مبنی بر افترا تنظیم کند تا آبرو، زیان مالی و زمان خود را تا حد ممکن جبران کند.
این اصل آنچنان مهم است که اگر متهم سواد و دانش حقوقی کافی نداشته باشد، باید با زبانی ساده و در حد دانش او به وی تفهیم شود و متهم به طور کامل از دلیل و جریان اتهام آگاه شود.
مجازات اتهام انتسابی چیست؟
سوال مجازات اتهام انتسابی چیست از پایه و اساس غلط است چرا که همانطور که گفتیم تا جرم محرز نشود متهم مجرم شناخته نمی‌شود و تنها در سطح حدس و گمان باقی نمی‌ماند به همین خاطر بدون دانستن نوع جرم و اتهام نمی‌توان درباره مجازات آن به طور دقیق چیزی گفت.
جمع بندی نکات اتهام انتسابی
اتهام انتسابی به آن دسته از اتهام ها می‌گویند که صرفا به فرد نسبت داده شده اند؛ به موجب این انتساب شخص مجرم نیست و تا زمان محرز شدن جرم تنها یک متهم است و تمامی حقوق یک متهم اعم از حق سکوت، داشتن وکیل، تفهیم اتهام، عدم اقرار اجباری و اعتراض به جلب بی بدون حکم قانونی را خواهد داشت. در تمام پروسه مقام قضایی مربوطه مکلف به تفهیم اتهام است و متهم باید در جریان جزئیات اتهام وارد شده قرار بگیرد تا با آگاهی از شرایط، خود متهم و یا وکیل قانونی اش دفاع درستی به عمل آورند و پرونده را به مسیر درستی هدایت کنند.
در صورت عدم اثبات اتهام، متهم می‌تواند جهت اعاده حیثیت خود شکایتی تنظیم کند.
سوال درباره اتهام انتسابی
اتهام انتسابی یعنی چه؟
هرگاه شخصی به شخص دیگر یک جرمی را نسبت دهد مثلا به اون تهمت دزدی بزند به این مورد اتهام انتسابی می گویند.
چه کسی انواع اتهام انتسابی را تشخیص می دهد؟
تشخیص اتهام انتسابی در مرحله دادسرا بر عهده بازپرس، دادیار و دادستان خواهد بود و در صورت عدم اتفاق نظر، دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به پرونده را دارد در این خصوص تصمیم می‌گیرد.
لازم است که شاکی عنوان اتهام انتسابی را در شکوائیه بیاورد؟
خیر، شاکی تنها می‌تواند حادثه و قضایای مربوطه را شرح و تفصیل دهد؛ وظیفه تعیین عنوان اتهام بر عهده مقامات قضایی است.
ابلاغیه دفاع از اتهام انتسابی چیست؟
اگر شما از سمت قانون یک متهم انتسابی شناخته شوید، یک ابلاغیه با عنوان دفاع از اتهام انتسابی به دستتان خواهد رسید که در آن به شما ۵ روز فرصت داده شده است تا در شعبه مورد نظر حضور یابید.
توصیه می‌کنیم در موعد مقرر و قبل از صدور حکم جلب همراه با وثیقه و ضامن معتبر در دادسرا حاضر شوید.
آیا اتهام انتسابی بازداشت دارد؟
همانطور که در بخش بازداشت غیرقانونی و بی علت صحبت کردیم، مقام قضایی بدون وجود شواهد و مدارک کافی برای محرز شدن جرم، نمی‌توانند متهم را دستگیر کنند؛ مگر در مواردی که شواهد و ادله کافی است و یا جرایمی مانند قتل و سرقت که مقامات قضایی برای حفظ متهم و جلوگیری از فرار آن ناچار به جلب متهم هستند.
در حالت عادی ابلاغیه رسمی برای حضور در دادگاه برای متهم ارسال می‌شود و حتی گاها در متن ابلاغیه ذکر می‌شود که وجود یک ضامن در کنار متهم لازم است تا در صورت نیاز ضامن با ضمانت متهم مانع بازداشت او شود.
دفاع از اتهام انتسابی به همراه ضامن یعنی چه؟
اگر شخص متهم به تشخیص قاضی و داگاه برای دفاع از اتهام انتسابی خود نیاز به ضامن داشت باید شخصی را به عنوان ضامن و مدرکی را به عنوان وثیقه به دادگاه ارائه نماید.
