انواع طلاق چیست و چه پیامدهایی دارد

انواع طلاق در حقوق خانواده شامل دسته های مختلفی است که هر کدام شرایط و آثار خاص خود را خواهند داشت؛ از جمله انواع آن می توان به طلاق رجعی، بائن، خلع، مبارات و عسر و حرج اشاره کرد که در هر کدام دلایل خاصی برای جدایی زوجین وجود دارد. این طلاق ها به درخواست مرد یا زن یا حتی به طور توافقی صورت می گیرند. بسته به نوع این تصمیم، آثار مالی، مهریه و نفقه متفاوت می گردد. در صورتی که نیاز به مشاوره حقوقی در خصوص طلاق پیدا کردید، مراجعه به بهترین وکیل مشهد در حل مسائل قضائی و حقوقی شما کمک شایانی می کند.

معرفی انواع طلاق و تفاوت های آن

در نظام حقوقی ایران، انواع کلی طلاق بر اساس شرایط و احکام خاصی تعریف شده اند که هر کدام آثار و نتایج متفاوتی دارند. برخی از طلاق ها به درخواست زوج، برخی به تقاضای زوجه و برخی دیگر با توافق دو طرف انجام می شوند. در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

1. طلاق بائن

ممکن است بپرسید طلاق بائن چیست؟ این نوع از طلاق یکی از مهم‌ترین اشکال جدایی زوجین محسوب می‌شود که در آن، پس از جاری شدن صیغه طلاق، مرد دیگر امکان بازگشت به زندگی مشترک را ندارد. با این حال، در طلاق خلع، اگر زن پس از جدایی با وجود مهریه یا مالی که بخشیده است، پشیمان شود؛ امکان ازدواج مجدد با همسر سابق خود را خواهد داشت. ویژگی اصلی طلاق بائن، پایان قطعی رابطه زوجیت بدون اختیار رجوع می باشد. در ادامه، انواع این طلاق را بررسی خواهیم کرد.

• طلاق زنی که قبل از نزدیکی طلاق گرفته است.

طلاق زنی که قبل از نزدیکی اقدام به این تصمیم کند شامل وقتی است که هیچ گونه رابطه جنسی بین زن و مرد برقرار نشده و زن هنوز باکره باشد. در این حالت، این عمل به عنوان طلاق بائن در نظر گرفته می شود و مهریه زن نصف می گردد ولی به طور کامل قطع نخواهد شد.

• طلاق خلع

در طلاق خلع، زن به دلایلی مانند نفرت، از شوهر خود درخواست طلاق کرده و برای پایان دادن به ازدواج، مالی را به مرد پرداخت می کند. در این نوع طلاق، رابطه زناشویی به طور کامل قطع شده و امکان بازگشت به زندگی مشترک وجود ندارد؛ مگر در صورتی که زن بعد از طلاق خلع، بخواهد دوباره با شوهر خود ازدواج نماید. در این حالت حتی اگر زن بخواهد دوباره به همسر خود برگردد، باید مجدد خطبه عقد را انجام دهند؛ زیرا قطع رابطه نکاح اتفاق افتاده است.

• طلاق مبارات

طلاق مبارات زمانی است که هر دو طرف از یکدیگر ناراضی هستند و تصمیم به جدایی می گیرند. در این نوع طلاق، مرد و زن به توافق می رسند که بدون پرداخت هیچ گونه مالی، از یکدیگر جدا شوند. طلاق مبارات نیز از انواع طلاق بائن بوده و مانند طلاق خلع، هیچ گونه امکان رجوع وجود ندارد.

• طلاق زن یائسه

طلاق زن یائسه زمانی اتفاق می افتد که زن به دوران یائسگی رسیده و دیگر نمی تواند باردار شود. در این نوع طلاق، مرد حق رجوع به زن را نداشته؛ زیرا هیچ گونه رابطه زناشویی و امید به بازگشت به وضعیت قبلی وجود نخواهد داشت. این طلاق به عنوان طلاق بائن تلقی شده و زن حق دریافت نفقه ندارد.

• سه طلاقه کردن زن

زمانی که مرد سه بار در مدت زمان های مختلف زن خود را طلاق دهد، این طلاق ها به طلاق بائن تبدیل می شود. در این حالت، زن پس از سه طلاق از شوهر خود نمی تواند دوباره به او بازگردد مگر اینکه پس از ازدواج با فرد دیگری از آن جدا شود و دوباره ازدواج با شوهر قبلی ممکن باشد.

2. طلاق رجعی

یکی از شایع ترین انواع طلاق، نوع رجعی است. طلاق رجعی چیست؟ این نمونه به نوعی از طلاق گفته می شود که در آن مرد می تواند در مدت عدّه، یعنی قبل از پایان مدت زمان مشخص پس از طلاق، به همسر خود بازگردد و رابطه زناشویی را از سر بگیرد. این نوع طلاق بر خلاف نوع بائن، امکان بازگشت به زندگی مشترک را فراهم می کند. در این عمل، زن همچنان در مدت عدّه تحت نفقه شوهر است و می تواند به زندگی مشترک ادامه دهد، در صورتی که تصمیم مرد به سوی رجوع پیش رود.

3. طلاق توافقی

طلاق توافقی چیست؟ طلاق توافقی زمانی رخ می دهد که زوجین به طور مشترک تصمیم به جدایی می گیرند و درباره مسائل مختلف مانند مهریه، نفقه و حضانت توافق می کنند. این نوع از انواع طلاق محسوب می شوند و چون هر دو طرف موافق هستند، روند قانونی ساده تر و سریع تر طی می گردد. این نوع طلاق بر خلاف دیگر انواع، نیاز به کشمکش های قضایی ندارد و از طرفین تنها توافقات کتبی خواسته خواهد شد. سوالی که پیش می آید این است که آیا خواندن صیغه طلاق بدون حضور زوج ممکن است؟ باید گفت یکی از شرایط در این باره حضور وکیل از طرف زوجه بوده و اگر مرد حضور طولانی مدت نباشد این اتفاق عملی می باشد.

4. طلاق عسر و حرج (سختی و مشقت)

طلاق عسر و حرج یکی از انواع طلاق است که در آن یکی از زوجین به دلیل شرایط سخت و مشقت آور، مانند سوءرفتار، خشونت یا مشکلات اقتصادی و روانی، درخواست جدایی می دهد. در این نوع طلاق، فرد باید ثابت کند که ادامه زندگی مشترک برای او غیرقابل تحمل شده است. طلاق عسر و حرج به عنوان یک راه حل قانونی برای پایان دادن به شرایط دشوار شناخته می شود و معمولا نیاز به توافق طرفین ندارد.

5. طلاق قضایی

طلاق قضایی یکی از انواع طلاق است و زمانی رخ می دهد که یکی از زوجین قادر به ادامه زندگی مشترک نباشد و برای جدایی به مراجع قانونی مراجعه کند. در این نوع، دادگاه پس از بررسی دلایل و شرایط زوجین تصمیم به جدایی می گیرد. طلاق قضایی معمولا زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که یکی از طرفین از انجام توافقات یا درخواست طلاق خودداری کرده و به حکم قضائی برای پایان دادن به ازدواج نیاز گردد.

انواع کلی طلاق از نظر درخواست کننده

طلاق از نظر درخواست کننده به نوعی از انواع طلاق گفته می شود که بسته به اینکه داوطلب مرد باشد یا زن، شرایط و حقوق متفاوتی به دنبال خواهد داشت. در این نوع طلاق، نحوه آغاز فرآیند جدایی و اثرات آن بر طرفین و حقوق مالی آن ها متفاوت است که می تواند در پرداخت نفقه، مهریه و مسائل حقوقی دیگر تاثیرگذار باشد.

1. طلاق به درخواست مرد

در طلاق به درخواست مرد، شوهر به طور یک جانبه تصمیم به پایان دادن به ازدواج می گیرد و آن را از طریق دادگاه مطرح می کند. این نوع طلاق معمولا نیازمند دلایل خاصی نیست، زیرا مرد در این موارد می تواند بدون نیاز به رضایت همسر خود، اقدام به طلاق کند. در این حالت، زن ممکن است برای دریافت حقوق خود مانند مهریه و نفقه به دادگاه بیاید و حق و حقوق خود را بخواهد.

2. طلاق به درخواست زن

در طلاق به درخواست زن، زمانی که زن به هر دلیلی از ادامه زندگی مشترک رضایت ندارد، درخواست جدایی را به دادگاه می دهد. در این نوع، زن باید دلایل خود مانند عدم حسن معاشرت یا سوء رفتار را برای درخواست ارائه کند. این نوع طلاق ممکن است همراه با مسائل حقوقی پیچیده تری بوده، به ویژه اگر مرد مخالف باشد. زن در شرایط زیر می تواند درخواست طلاق دهد.

• نپرداختن نفقه توسط مرد
• سوءرفتار و ضرب و جرح مداوم
• اعتیاد یا بیماری های صعب العلاج مرد
• ترک زندگی مشترک بیش از شش ماه
• داشتن وکالت در طلاق از طرف مرد

انواع طلاق از نظر دین اسلام کدامند؟

در اسلام، طلاق آخرین راه حل برای پایان زندگی مشترک است و تنها در صورت عدم امکان سازش توصیه می گردد. این نوع جدایی با احکام مشخصی همراه بوده و بر اساس شرایط اجرا، به دسته های مختلفی تقسیم می شود. هر نوع طلاق پیامدهای متفاوتی از نظر شرعی و حقوقی برای طرفین دارد.

1. طلاق سنت

زمانی رخ می دهد که میان زن و شوهر اختلافات شدیدی ایجاد شده و هیچ راهی برای آشتی و ادامه زندگی مشترک وجود نداشته باشد. در این شرایط، جدایی مطابق با احکام اسلامی صورت می گیرد.

2. طلاق واجب

هنگامی که مرد با سوگند ایلاء و ظهار همسر خود را در بلاتکلیفی قرار دهد و زندگی زناشویی دچار اختلال شود، دادگاه یا حاکم شرع حکم به جدایی می دهد.

3. طلاق حرام

طلاقی است که برخلاف دستورات اسلامی انجام می شود و از نظر شرعی نادرست بوده و پذیرفته نیست، مگر در موارد خاصی که دین اجازه آن را داده باشد.

4. طلاق مکروه

این نوع طلاق در شرایطی رخ می دهد که امکان ادامه زندگی و سازش بین زوجین وجود دارد، اما آن ها بدون دلیل منطقی و قانع کننده تصمیم به جدایی می گیرند، که از دیدگاه اسلام ناپسند است.

فسخ نکاح چه تفاوتی با طلاق دارد؟

فسخ نکاح و طلاق هر دو باعث پایان ازدواج می شوند، اما تفاوت هایی دارند. فسخ نکاح زمانی رخ می دهد که ازدواج به دلیل نقص یا فریب از ابتدا صحیح نبوده باشد، در حالی که طلاق به دلیل تصمیم یکی از طرفین برای پایان دادن به رابطه است. در فسخ، برخی از حقوق مالی مانند مهریه ممکن است فرق کند. همچنین این موضوع گاهی بدون نیاز به حکم دادگاه انجام می شود، اما طلاق معمولا نیاز به تصمیم قضائی دارد.

نتیجه گیری؛ انواع طلاق چیست؟

در نهایت، انواع طلاق با توجه به شرایط و قوانین مختلفی که دارند، تاثیرات متفاوتی بر زندگی زوجین می گذارند. طلاق های بائن، مانند خلع، مبارات، و طلاق زن یائسه، باعث قطع کامل رابطه زناشویی می شوند؛ در حالی که طلاق رجعی امکان بازگشت به زندگی مشترک را فراهم می آورد. از طرف دیگر، طلاق به درخواست مرد یا زن و نوع توافقی می تواند با توجه به خواسته های طرفین و شرایط موجود صورت گیرد. همچنین، نمونه عسر و حرج و طلاق قضایی در مواقع خاصی که ادامه زندگی مشترک غیرممکن یا مشکل است، مطرح خواهد شد. برای انجام هر کدام از این مراحل قانونی، مشاوره با یک وکیل متخصص و پر تجربه مانند رامین پورعطا و تیم آن، می تواند کمک زیادی در حل مسائل حقوقی و تسریع روند طلاق داشته باشد.

سوالات متداول؛ اقسام طلاق و تفاوت های آن

دشوارترین و آسان ترین راه طلاق چیست؟

دشوارترین راه طلاق معمولا به درخواست زن یا طلاق قضایی است، زیرا نیاز به دلایل و مدارک مستند دارد، در حالی که آسان ترین راه آن، نوع توافقی است که با رضایت دو طرف و بدون اختلاف انجام می شود.

آیا طلاق به درخواست زن برای مرد هزینه  برتر است؟

بله، چون زن باید دلایل قابل قبول ارائه دهد و ممکن است حقوقش بیشتر از مرد مورد بررسی قرار گیرد.

آیا طلاق ممکن است بر حضانت فرزند تاثیر بگذارد؟

بله زیرا دادگاه تصمیم می گیرد که حضانت به کدام والدین تعلق گیرد.