شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی؟ قطعا این سوال است که در برخی دعاوی حقوقی و کیفری با آن روبرو شده اید. این دو طرح شکایت به ظاهر دارای مفهوم مشترکی هستند اما به صورت تخصصی بسیار با یکدیگر متفاوت هستند. در همین زمینه با ما همراه باشید تا به بررسی تفاوت های بنیادی و ظریف این دو بپردازیم؛ قبل از هر چیز لازم است که بدانید برای ارتباط مستقیم با وکیل کیفری مشهد کافی است که با گروه حقوقی رامین پورعطا به شماره 09153119565 در ارتباط باشید تا سوالات حقوقی خود را به ساده ترین روش ممکن از بهترین وکلا بپرسید.
شکایت حقوقی بهتر است یا کیفری؟
طرح این سؤال از ابتدا اشتباه است؛ به عبارت ساده تر مانند این است که بپرسید در رانندگی کلاچ مهم تر است یا ترمز؟ نکته این است که هر دوی این موارد در جای خود تضمین کننده سلامت و حیات شما هستند؛ شکایات کیفری و حقوقی هم دقیقاً به همین شکل هستند تا وقتی که هر کدام را در جای خود استفاده کنید و متناسب با شرایط موجود از مسیر درستی شکایات خود را مطرح کنید؛ می‌توان امیدوار بود که عدالت را هر چه بهتر برای شما به ارمغان بیاورد؛ بنابراین به‌هیچ‌عنوان نمی‌توانیم بگوییم که شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی!
تنها می‌توانیم به توضیح تفاوت های این دو بپردازیم تا شما با توجه به شرایط خود بسنجید که طرح شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی.
شکایت کیفری در مقابل شکایت حقوقی
همان طور که از قسمت های قبل متوجه شده‌اید در سیستم دعاوی کشور ما به دو صورت می‌توان داد خواهی کرد:
۱- از طریق دادخواهی حقوقی
۲- از طریق دادخواهی کیفری
نکته حائز اهمیت این است که تبعات طرح شکایت از طریق هر کدام آنها می‌تواند متفاوت باشد پس بسیار حیاتی است که شما تفاوت های این دو را بدانید تا هوشمندانه تر اولین گام های خود را در راه اجرای عدالت بردارید.
شکایت کیفری چیست؟
شکایت کیفری طرح شکایت علیه فرد یا افرادی است که مرتکب جرم شده‌اند و با درخواست داد خواه، پرونده آنها بررسی و مطابق با قانون مجازات می‌شوند.
در مواردی که حقوقی از فردی ضایع شود، با حمایت قانون شخص مذکور می‌تواند به طرح دعاوی کیفری بپردازد و برای احقاق حقوق خود تلاش کند. این تضییع حقوق می‌تواند در هر زمینه‌ای مانند جانی، مالی، آبرو و شخصیت اتفاق افتاده باشد؛ بنابراین دزدی، سرقت، افترا، نشر اکاذیب توهین، تخریب و خیانت درامانت همگی توسط دادگاه کیفری رسیدگی می‌شوند.
همان طور که گفتیم بعضی از جرائم کیفری امکان اقامه دعوی به صورت حقوقی آن هم همزمان را دارند؛ با یک مثال این اصل را برای‌تان ساده تر می‌کنیم؛ فرض کنید که یک خانم از همسر خود برای عدم پرداخت نفقه شکایت می‌کند در این حالت طرح شکایت به صورت کیفری به این دلیل است که حقی از خانم ضایع شده است؛
در این مثال این ضرر به مال خانم وارد شده است؛ درعین حال این خانم می‌تواند یک شکایت حقوقی هم برای مطابله نفقه تنظیم کند.
جرایم کیفری در ایران به سه دسته تقسیم می شوند:
- جرایم علیه اشخاص
- جرایم علیه اموال و مالکیت
- جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی
دادگاه هایی که به جرایم کیفری میپردازند، شامل دادگاه های زیر هستند:
- دادگاه کیفری یک
- دادگاه کیفری دو
- دادگاه انقلاب
- دادگاه روحانیت
- دادگاه کودکان و نوجوانان
- دادگاه نظامی
در قسمت بعد به بررسی شکایات حقوقی می‌پردازیم تا کاملا متوجه شوید که چرا نمی‌توانیم بگوییم شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی؟
شکایت حقوقی چیست؟
به طور کلی شکایات حقوقی از کیفری بازه گسترده تری از موضوعات را در بر می‌گیرند؛ به عبارتی می‌توانیم بگوییم هر چیز که در دسته شکایات کیفری نباشد در دسته شکایت حقوقی است.
اما به طور مشخص تر شکایت حقوقی مربوط به آن دسته از اقدامات می‌شوند که در قانون ممنوع هستند یا اعمالی هستند که باید توسط افراد انجام بشود یا نشوند. مانند الزام افراد به انجام تعهد خود یا رفع تصرفات غیر قانونی افراد.
به عبارت دیگر شکایت حقوقی، به فرایند طرح یک دعوای با موضوع حقوقی گفته می شود که روند آن، تابع قوانین آیین دادرسی مدنی بوده و با تنظیم دادخواست و سپس، ثبت و ارسال آن به دادگاه، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، صورت می گیرد و مرجع صالح رسیدگی کننده به شکایت های حقوقی، بسته به موضوع، شوارای حل اختلاف، دادگاه های عمومی حقوقی یا برخی دادگاه های خاص، نظیر دادگاه خانواده هستند.
نکته حائز اهمیت این است که در دادگاه حقوقی برای خوانده دعوا حکمی به عنوان مجازات صادر نخواهد شد؛ چرا که جرمی صورت نگرفته است؛ در واقع تمام تلاش دادگاه برای پایبند کردن دو طرف قرارداد به انجام موارد گفته شده در قرارداد است حال این قرارداد می‌تواند سند ازدواج و یا قرارداد های کاری باشد.
در موارد زیر طرح دعوی به شکل حقوقی منطقی و صحیح است:
- امور خانوادگی مثل طلاق، مهریه، نفقه و…
- حضانت فرزند
- مطالبه سرقفلی
- ارث و میراث
- ابطال یا فسخ مبایعه نامه
- مطالبه طلب
- بیع یا خرید و فروش
- امور ملکی و…
تفاوت شکایت های کیفری و حقوقی
اکنون با علم به تعاریف شکایات کیفری و شکایات حقوقی حتماً به پاسخ سؤال شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی رسیده‌اید؛ با این حال در این بخش تعدادی از تفاوت های کلیدی این دو ستون اصلی دادخواهی را برای شما بازگو خواهیم کرد.
1- مجازات دادگاه کیفری در مقابل دادگاه حقوقی
در شکایات کیفری اصولاً دادگاه تعیین کننده مجازات متخلف است؛ درحالی که در دعاوی حقوقی، دادگاه و مراجع قضایی مختلف دو طرف دعوی را وادار به جبران و انجام تکلیفشان می‌کنند.
2- ارائه طرح دعاوی در دادگاه کیفری و در دادگاه حقوقی
برای نوشتن شکایت کیفری نیازی به طرح شکایت در کاغذ یا فرم خاصی نیست؛ در حالی که برای طرح دعاوی حقوقی شکایت در برگه ای تحت عنوان دادخواست نگاشته می‌شود تا به شکل رسمی مورد بررسی قرار بگیرد.
3- مراحل بررسی دادخواست حقوقی و شکواییه کیفری
دادخواست حقوقی مستقیماً به دادگاه ارائه خواهد شد؛ در حالی که دعاوی کیفری ابتدا به دادسرا رفته و پس از تحقیقات موضوع توسط دادسرا و اعلام مجرمیت برای متهم، برای رسیدگی نهایی به دادگاه مربوطه تسلیم خواهد شد.
4- نام طرفین دعاوی در شکایت کیفری و دادخواست حقوقی
در دادخواست حقوقی به شخص متقاضی، خواهان گفته می‌شود، به طرف دیگر دعوا، خوانده و به موضوع پرونده فارغ از هر نوعی خواسته می‌گویند.
در پرونده های کیفری به شخص شکایت کننده شاکی و به متهم متشاکی گفته می‌شود و به موضوع پرونده اتهام می‌گویند.
5- پس گرفتن دادخواست حقوقی در برابر شکایت کیفری
در اکثر دعاوی حقوقی پرونده با باز پس‌گیری دادخواست و رضایت شاکی پایان می‌یابد؛ در حالی که شکایات کیفری در اغلب موارد حتی در صورت رضایت شاکی همچنان به علت جنبه عمومی جرم تا اتمام رسیدگی باز می‌ماند.
6- بی توجهی به ابلاغات احضاریه و وقت رسیدگی
در شکایت کیفری چنانچه متهم به احضاریه بی توجهی کند و در وقت مقرر به حضور در دادگاه بی‌اعتنایی کند؛ ممکن است حکم جلب او صادر و به صورت اجباری تسلیم دادگاه گردد؛ اما در شکایت حقوقی چنانچه متشاکی نسبت به اخطاریه وقت رسیدگی بی توجه باشد عموماً دادگاه منتظر حضور خوانده یا خواهان نمی‌ماند و دادگاه بدون حضور آنها تشکیل خواهد شد و نتیجه‌گیری دادگاه بدون اینکه خوانده فرصت دفاع داشته باشد، انجام خواهد شد.
7- قانون حاکم بر شکایت کیفری و دادخواست حقوقی
در خصوص شکایت کیفری اصولا قانون آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی حاکم می باشند اما در مورد دادخواست و دعاوی حقوقی، قانون آیین دادرسی مدنی و قوانین مدنی و تجاری و… حکم هستند.
با تمام این تفاسیر به نظر شما شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی؟
فرق شکایت کیفری و حقوقی
همان طور که در ابتدای مقاله هم گفتیم نمی‌توان پرسید که شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی چرا که به طور کل هر کدام از آنها به موضوع خاصی دلالت می‌کنند.
به دلیل حساسیت پرونده‌های کیفری و حقوقی بهتر است، پیش از هر اقدامی با وکیل پایه یک دادگستری مشورت نمایید تا بتوانند دادخواستی متناسب با موضوع پیش آمده را تنظیم نموده و به دادگاه ارسال کنید
شکایت کیفری بهتره یا حقوقی؟
پاسخ به این سوال منوط به زمانی است که موضوع ما هم جنبه کیفری داشته باشد و هم حقوقی باشد. در این رابطه مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری بیشتر از شکایت های حقوقی است.
تفاوت شکایت حقوقی و کیفری چیست؟
دادخواست های حقوقی مرتبط با ثبت دعوای حقوقی است که براساس مقررات آیین دادرسی مدنی تعیین می شوند و در مقابل شکایت کیفری نسبت به جرایم کیفری است که با آئین دادرسی کیفری تعیین می شود.
