مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری با توجه به دادگاه رسیدگی به پرونده و شرایط حاکم بر پرونده بین 46 تا 224 روز متغیر است. این مقاله را تا انتها مطالعه فرمایید تا از زمان رسیدگی به شکایت کیفری در مراحل مختلف و نحوه اعتراض به طولانی شدن روند بررسی پرونده خود، آگاه شوید.
ممکن است در هنگام خواندن این مقاله هنوز قدم در راه شکایت برای احقاق حقوق خود نگذاشته باشید و هنوز در مرحله پیدا کردن بهترین وکیل کیفری مشهد باشید که در این صورت هم می‌توانید با آگاهی بیشتر از جزئیات و روند شکایت تصمیم قاطعانه تر و هوشمندانه تری بگیرید.
شکایت کیفری چیست و چقدر طول می‌کشد؟
شکایت کیفری تعریف ساده ای دارد؛ در واقع این نوع شکایت طرح دعوی علیه شخص یا اشخاصی است که مرتکب یک جرم شده اند. در حقیقت بر اساس قانون در ایران هر فرد جهت احقاق حقوق خود و دفاع از حق تضییع شده اش می‌تواند با طرح شکایات کیفری برای اجرای عدالت و گرفتن حق خود اقدام کند.
میانگین مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری و دعاوی حقوقی طبق بخشنامه سازمان دادگستری عبارت است از:
- دادگاه های کیفری یک: دویست و بیست و چهار روز
- دادگاه های کیفری دو: هفتاد و نه روز
- دادسرای عمومی و انقلاب: چهل و شش روز
- دادگاه های بخش: هفتاد روز
- دادگاه های حقوقی: یکصد و چهار روز
- دادگاه های انقلاب: هشتاد و شش روز
- دادگاه های تجدید نظر: نود روز
تفاوت دادگاه کیفری یک و دو
تفاوت دادگاه کیفری در دو بخش ساختار و صلاحیت است؛ از آن جایی که تفاوت در بخش ساختار چندان ربط و نفعی برای شما ندارد به اختصار راجع به آن می‌پردازیم؛ اما به لحاظ صلاحیت این دو دادگاه با یک دیگر تفاوت های مهمی دارند و ما ناگزیر از گفتن آن هستیم تا شما با در نظر گرفتم نوع دادگاه خود متوجه زمان رسیدگی به شکایت کیفری خود شوید.
تفاوت در ساختار دادگاه کیفری یک و دادگاه کیفری دو
دادگاه کیفری دو فقط با حضور یک رئیس یا دادرس علی البدل که از میان قاضیان است، تشکیل می‌شود. این در حالی است که در دادگاه کیفری یک، تعدد قضات بسیار مهم است و یکی از شالوده های ساختاری این دادگاه است؛ در واقع در دادگاه کیفری یک، یک قاضی و دو مستشار در دادگاه حضور دارند.
تفاوت در صلاحیت دادگاه کیفری یک و دادگاه کیفری دو
تفاوت در صلاحیت در دادگاه کیفری در رسیدگی پرونده های کیفری به این باز می‌گردد که حوزه فعالیت هر دادگاه چه پرونده هایی است. حوزه فعالیت دادگاه کیفری نوع یک عبارت است از:
- جرائمی که موجب سلب حیات خواهند شد. (اعدام)
- جرائمی که موجب حبس ابد خواهند شد.
- جرائمی که موجب مجازات قطع عضو می‌شوند و یا جنایاتی که علیه تمامیت جسمانی با مقدار نیمی از دیه کامل یا بیشتر از آن باشد.
- جرایمی که به مجازات تعزیری درجه سه یا بالاتر بیانجامد.
- تمامی جرایم سیاسی و مطبوعاتی
جرائمی که در دادگاه کیفری یک بررسی می‌شوند از حساسیت بسیار بالاتری برخوردارند و نسبت به جرایم دادگاه کیفری دو محدود تر هستند.
هر جرم کیفری که در میان جرایم مربوط به دادگاه کیفری یک، جرایم کودکان و نوجوانان، دادگاه انقلاب و دادگاه نظامی نباشد در دسته جرایم کیفری دو قرار می‌گیرد.
عوامل اثر گذار بر مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری
اگرچه که مدت زمان رسیدگی به شکایات کیفری تا حدی مشخص است؛ اما روند بررسی هر پرونده با توجه به عوامل بسیاری ممکن است متفاوت باشد.
در ادامه مهمترین عوامل اثر گذار بر زمان رسیدگی به شکایت کیفری را بررسی می‌کنیم.
1- پیچیدگی های پرونده و شکایت کیفری مورد نظر
بدیهی است که با توجه به پیچیدگی های هر پرونده ممکن است زمان مورد نیاز برای بررسی شواهد، مدارک و هر آن چه به پرونده مربوط است طولانی تر شود و در نتیجه زمان رسیدگی به شکایت کیفری هم طولانی تر می‌شود؛ در نهایت آنچه مهم است وصول حقیقت و رسیدن حق به حق دار است نه چیزی بیشتر.
2- قوانین و مقررات مربوط به پرونده
در مواردی ممکن است قوانین و مقررات مربوط به پرونده کیفری پیچیده و یا کمی مبهم باشد؛ در این صورت برای تفسیر این قوانین و انجام آن ها زمان بیشتری نسبت به حالت معمول نیاز است.
3- تعداد پرونده ها و حجم شکایات
ممکن است در یک بازه زمانی خاص حجم پرونده های کیفری در دادگاه بیشتر شود؛ در این حالت با توجه به منابع محدود انسانی و زمانی قاعدتا زمان رسیدگی به هر پرونده طولانی تر خواهد شد و شما نیازمند به صبر و حوصله بیشتری هستید.
4- نقص در شواهد و مستندات پرونده کیفری
همان‌طور که گفتیم بعضا جرایم کیفری بسیار مهم هستند و می‌توانند در نهایت به سلب حیات یک فرد منتهی شوند به همین خاطر نیازمند بررسی همه جانبه و ریز بینانه با توجه به تمام شواهد و مدارک هستند تا در آخر دادگاه به پاسخ قطعی برای پرونده مورد نظر برسد؛ بنابراین منطقی است که تا زمان قطعیت یافتن حکم دادگاه گشتن به دنبال شواهد و مدارک درست و قابل اعتماد اولویت اول دادگاه کیفری باشد نه زمان اتمام کار و مختومه کردن پرونده!
5- اشتباهات و کاستی های سیستمی
از آن‌جایی که قوه قضائیه هم مانند هر ارگان دیگری به شکل سیستمی فعالیت می‌کند، اشتباه یا اِشکال در هر بخش از این سیستم بزرگ می‌تواند بر تمام قسمت های این سیستم اثر گذار باشد؛ بنابراین زمان کافی برای رفع تمام خطا ها و اشکالات برای رسیدن به حقانیت را نمی‌توان نادیده گرفت.
مدت زمان رسیدگی به پرونده در بازپرسی چقدر است؟
احتمالا تا همین جای مقاله هم متوجه شده اید که میانگین زمان رسیدگی به شکایت کیفری می‌تواند متغیر باشد با اینکه قوه قضائیه در بخشنامه های رسمی بر اهمیت رسیدگی به پرونده های کیفری در تمامی ایام ماه تاکید می‌کند و موکدا خواستار عدم محول نمودن صدور آن ها به روزهای پایانی ماه است؛ اما همچنان هر پرونده با توجه به ویژگی ها و پیچیدگی هایش ممکن است در زمان متفاوتی رسیدگی شود.
میانگین زمان رسیدگی به شکایت کیفری نوع دو به طور کلی هفتاد و نه روز و دادگاه کیفری نوع یک دویست و بیست و چهار روز است؛ اما برخی از منابع اعتقاد دارند که از زمان شروع رسیدگی و صادر شدن حکم تا بعد از مختومه شدن دادرسی این زمان به طول می انجامد.
میانگین پاسخ به اعتراض به احکام کیفری چقدر طول می‌کشد؟
برای اعتراض به احکام کیفری دادخواست تجدید نظر به محضر دادگاه در همان موعد بیست روزه تنظیم می‌گردد و پس از آن این دادخواست به دادگاهی که در صدور حکم نقش داشته و یا دادگاه تجدید نظر منتقل می‌شود.
در مرحله دوم دادگاه تجدید نظر درخواست تجدید نظر را بررسی می‌کند و در صورت لزوم جلسه تجدید نظر را برگزار می‌کنند.
مجددا در این جلسه طرفین دعوا و وکلای آن ها می‌توانند از خود دفاع کنند و مدارک و شواهد خود را برای راهنمایی و متقاعد کردن دادگاه تجدید نظر ابراز نمایند.
در مرحله آخر پس از بررسی مجدد شواهد، مدارک و دفاعیات هر دو طرف، رای دادگاه مجددا صادر می‌شود. رای صادر شده می‌تواند در جهت تایید، ابطال و یا تغییر رای اولیه باشد.
میانگین زمان پاسخ به اعتراض احکام کیفری پیچیدگی خاص خودش را دارد و نمی‌توان عدد ثابتی برای آن در نظر گرفت؛ تنها راه موجود، کمک گرفتن از یک وکیل خبره است تا حدود زمان مورد نیاز را طبق تجربه به شما بگوید.
جمع بندی مهلت شکایت کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری
زمان رسیدگی به شکایت کیفری به موارد بسیاری بستگی دارد؛ بنابراین منطقی نیست که یک زمان واحد را برای تمام پرونده ها در نظر بگیریم؛ با این حال می‌توانیم به بخشنامه های خود سازمان قضایی کشور استناد کنیم و طبق همان بخشنامه و اعداد به طور میانگین حدودا ۲ ماه و نیم را برای زمان رسیدگی به شکایت کیفری در نظر بگیریم.
فراموش نکنید که در این موارد تخصصی قبل از هر چیز باید با یک وکیل خبره مشاوره داشته باشید تا درست ترین و بهترین تصمیم موجود را بگیرید.
چه عواملی می تواند بر مدت زمان رسیدگی به پرونده کیفری در دادسرا تاثیر بگذارد؟
- پیچیدگی پرونده
- تعداد جرائم
- نوع تحقیقات لازم
- حجم کاری شعبه دادسرا
در چه صورت پرونده کیفری از دادسرا به دادگاه ارسال می شود؟
- پس از تکمیل تحقیقات: پس از آنکه تحقیقات به تکیمل شود و عدم جرم اثبات نشود.
- صدور کیفرخواست: اگر دادیار یا بازپرس پس از انجام تحقیقات، به این نتیجه برسد که جرمی رخ داده و دلایل کافی برای اثبات آن وجود دارد، کیفرخواست صادر می کند و پرونده به دادگاه ارسال می شود.
آیا می توان به مدت زمان رسیدگی به جرایم کیفری اعتراض کرد؟
بله، شما عزیزان می توانید در صورت طولانی تر شدن زمان رسیدگی جرایم کیفری به دادگاه و مراجع ذیل صلاح شکایت کنید.
