تهمت و افترا تنها به فرد تهمت زده شده آسیب نمی رساند، بلکه تاثیرات گسترده ای بر جامعه نیز دارد. این جرم می تواند به روابط بین فردی لطمه زده و اعتماد اجتماعی را خدشه دار کند؛ از همین رو قانون سازوکاری را برای شکایت افترا و تهمت ایجاد کرده است که اولین و مهمترین قدم آن مراجعه به دفاتر قضایی و تنظیم شکایت و لایحه قانونی است. اما از آنجایی که خیلی از افراد آشنایی با این مسائل نداشته و اینکار شاید برای بعضی افراد سخت و دشوار به نظر برسد، مشاوره و گرفتن راهنمایی از بهترین وکیل در مشهد یا شهر محل سکونت شاکی می تواند روند پیگیری پرونده را تسریع بخشد.
توهین، افترا و تهمت چیست؟
توهین، افترا و تهمت از جرایمی هستند که به حیثیت و آبروی افراد لطمه می زنند. توهین به معنای بیان عباراتی است که موجب تحقیر، اهانت یا تمسخر دیگری شود. افترا نیز عبارت است از نسبت دادن صفت یا فعلی ناروا به دیگری که موجب هتک حیثیت او گردد. اما تهمت، نسبت دادن امری خلاف واقع به دیگری است که موجب اتهام او به جرمی شود. برای تحقق هر یک از این جرایم، وجود عنصر قانونی، عنصر مادی و عنصر معنوی ضروری است. عنصر قانونی، وجود نص صریح قانون مبنی بر جرم انگاری این رفتارها است. عنصر مادی، انجام عمل توهین آمیز، افترا زننده یا تهمت آمیز است و عنصر معنوی نیز وجود قصد مجرمانه در مرتکب جرم است. ارتکاب هر یک از این جرایم، علاوه بر مجازات های قانونی، می تواند عواقب اجتماعی و روانی جبران ناپذیری برای فرد متضرر به همراه داشته باشد.
انواع تهمت و افترا چیست
در قانون مجازات ایران دو نوع تهمت و افترا وجود دارد که هر کدام شرایط و مجازات مربوط به خود را دارند و شامل موارد زیر هستند:
- افترا قولی: به شرایطی اطلاق می شود که در آن فرد تهمت زننده با استفاده از الفاظ و کلمات، جرم یا اعمالی را به دیگری نسبت می دهد که این جرم یا عمل ناشایست ثابت شده نیست و شخص تهمت زننده نمی تواند این موضوع را ثابت کند.
- افترا فعلی یا عملی: به شرایطی اطلاق می شود که فرد تهمت زننده اقدام به عملی برای این کار خود کرده است؛ به عنوان مثال ادواتی مانند اسلحه که نگهداری آن بدون مجوز جرم محسوب می شود را در محل زندگی یا کار شخص دیگری قرار می دهد و سپس به شخص مورد نظر تهمت می زند.
نحوه شکایت از تهمت و افترا چگونه است؟
توهین و افترا جرایمی هستند که علاوه بر جنبه کیفری، عواقب حقوقی قابل توجهی نیز به دنبال دارند. فردی که مرتکب این جرایم می شود، ممکن است به پرداخت دیه، حبس یا هر دو محکوم شود. برای شکایت افترا و تهمت و نحوه انجام آن ابتدا باید به دفاتر قضایی سطح شهر مراجعه و با ارائه مدارک لازم اقدام به تنظیم شکایت و لایحه نمایید؛ سپس این لایحه به دادگاه ارسال شده و پس از احراز جرم در دادگاه فرد مجرم به تحمل مجازات محکوم خواهد شد.
مدارک لازم برای طرح شکایت افترا و تهمت
برای طرح شکایت افترا و تهمت در دفاتر قضایی و دادگاه باید این موارد را همراه خود داشته باشید:
- مدارک شناسایی شخص شکایت کننده همچون شناسنامه و کارت ملی
- مدارک و مستندات دال بر توهین و تهمت و افترا
نحوه اثبات جرم در شکایت افترا و تهمت
بر اساس ماده 160 قانون مجازات اسلامی ایران، جرم افترا و تهمت و توهین را می توان بر اساس مواردی همچون اقرار متهم، علم قاضی، قسامه و شهادت شاهد یا شاهدین و سوگند ثابت یا رد کرد. شهادت شهود باید موثق، دقیق و قابل اعتماد باشد. این فرد باید به طور واضح و روشن آنچه را که مشاهده کرده است، بیان کند و از ارائه نظرات شخصی خودداری نماید. همچنین، شهادت این شخص باید با سایر ادله موجود در پرونده تطابق داشته باشد. عواملی همچون رابطه شهود با طرفین دعوا، انگیزه این افراد برای شهادت دادن و سابقه او در ارائه شهادت، می تواند بر اعتبار صحبت های او شهود تأثیر بگذارد. بنابراین، قاضی در ارزیابی شهادت شهود و افزایش علم خود نسبت به موضوع افترا و توهین، به کلیه این عوامل توجه خواهد کرد.
مرجع صالح برای شکایت افترا و تهمت
با توجه به افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها در جامعه، جرایم سایبری همچون توهین و افترا در فضای مجازی نیز رو به افزایش است؛ در این موارد، تعیین محل وقوع جرم میتواند پیچیده تر باشد. دادگاه یا دادسرای محل وقوع جرم می تواند مرجع صالح برای رسیدگی به موضوع باشد و زمان و مکانی که جرم اتفاق افتاده و به شخص توهین شده یا پیام توهین آمیز دریافت کرده است به عنوان زمان و مکان وقوع جرم تلقی خواهد شد.
مجازات افترا و تهمت زدن به دیگران
مجازات تهمت و افترا در نظام قضایی کشور ما بسیار سنگین است؛ اما فراتر از مجازات های قانونی، تهمت و افترا آسیب های جبران ناپذیری به آبرو و حیثیت فرد وارد می کند و می تواند روابط اجتماعی وی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. از این رو، اسلام نیز بر حفظ آبروی مومنان تاکید فراوان کرده و به صراحت، تهمت زدن را گناهی بزرگ و حرام شمرده است. بنابراین، هر فردی پیش از آنکه سخنی بر زبان آورد، باید به عواقب آن بیندیشد و از هرگونه اتهامی که فاقد دلیل و مدرک کافی باشد، خودداری کند.
در حالت کلی اگر افترا از نوع قولی باشد مطابق با قانون ماده 699 قانون مجازات، فرد افترا زننده می تواند به حبس از یک ماه تا یک سال و یا تحمل 74 ضربه شلاق محکوم شود. و در صورتی که جرم افترا از نوع فعلی باشد فرد مورد نظر به 6 ماه تا 3 سال حبس محکوم خواهد شد. در اینگونه جرایم هیچگونه تخفیفی وجود ندارد و حتی اگر شاکی از فرد متخلف گذشت کند، جنبه عمومی جرم افترا همچنان قابل تعقیب بوده و دستگاه قضایی می تواند به پرونده رسیدگی نماید.
در پایان، مزیت مشاوره با بهترین وکیل شکایت افترا و تهمت
علاوه بر دانش حقوقی بالا، تیم حقوقی رامین پورعطا در حوزه شکایت افترا و تهمت، تجربه فراوانی در رسیدگی به پرونده های مشابه دارند. این تجربه به آنها کمک می کند تا از پیچیدگی های قانونی پرونده شما آگاه باشند و بهترین استراتژی دفاعی را اتخاذ کنند. با انتخاب وکیل مناسب، می توانید اطمینان حاصل کنید که حقوق شما به بهترین نحو در دادگاه دفاع خواهد شد و شما با کمترین دغدغه قانونی، پرونده خود را به نتیجه خواهید رساند.
همچنین تیم وکلای با تجربه رامین پورعطا از یک سری مفاد قانونی مطلع هستند که در روند دادرسی پرونده بسیار می تواند راهگشا باشد
سوالات متداول
مجازات زدن افترا و تهمت چیست؟
مجازات تهمت زدن بسته به اینکه از نوع قولی باشد یا فعلی متفاوت است و از پرداخت دیه تا زندان رفتن متفاوت است.
نحوه ثابت کردن جرم افترا و تهمت چگونه است؟
جرم تهمت و افترا از طریق روش هایی مانند اقرار صریح متهم یا شهادت شاهدان عینی یا علم قاضی قابل اثبات است.
